ประโยค ๒ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 127 / 164

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 90 [มิทธะไม่ใช่รูป] บุคคลบางพวกกล่าวว่า แม้มิทธะก็เป็นรูป คำนั้นไม่ถูก เพราะพระผู้มีพระภาคตรัส มิทธะไว้ในหมวดอกุศลธรรมที่ควรละดุจ กามฉั

ในหน้าที่ 90 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา มีข้อถกเถียงเกี่ยวกับมิทธะว่ามิทธะเป็นรูปหรือไม่ แสดงให้เห็นว่าพระพุทธเจ้าตรัสมิทธะในหมวดอกุศลธรรมที่ควรละ มิทธะนี้ถูกจัดอยู่ในกลุ่มนิวรณ์

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 91 ว่า เป็นนิวรณ์ เพราะเป็นมิทธะ เหมือน มิทธะนอกนี้ ฯ ก็เพราะท่านกล่าวถึง สัมประโยค จึงตกลงว่า มิทธะนั้นมิใช่รูป เพราะพระผู้มีพระภาคตรั

เนื้อหานี้อธิบายเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา โดยเน้นการศึกษาเกี่ยวกับนิวรณ์และความแตกต่างของรูปและอรูปขันธ์ รวมถึงธรรมชาติที่เกี่ยวข้องกับสัทธา สติ หิริ และโอตตัปปะ ซึ่งมีบทบา

બૈ ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 92 ในอารมณ์เป็นลักษณะ เปรียบเหมือนภิกษุผู้หลุดพ้นแล้วฯ ธรรมที่เป็น ปฏิปักษ์ต่อโทสะ ชื่อว่าอโทสะ ฯ อโทสะนั้น มีความไม่เกรี้ยวกราด เป็

ในเนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลี จะนำเสนอการวิเคราะห์คุณลักษณะของจิตในความสงบและการตั้งใจทำงาน สิ่งที่มีความสำคัญคือการไม่มีโทสะ หรืออโทสะ ที่จะทำให้จิตมีความไม่เกรี้ยวกราดเหมือนมิตรผู้อนุกูล ขณะ

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 93 ที่กายและจิตตรงเป็นลักษณะ ฯ ก็ทั้ง 5 คู่ มีกายปัสสัทธิเป็นต้นนี้ เกิดจากปัจจัยที่เป็นปฏิปักษ์ต่อความกำเริบแห่งธาตุ ซึ่งกระทำกายและจิ

เนื้อหาต้องการอธิบายความหมายของกายและจิตผ่านหลักอภิธรรม โดยการอธิบายถึงการเกิดขึ้นของความสงบในจิตและกาย ซึ่งมีความสำคัญในด้านการปฏิบัติธรรม ภายในข้อความระบุถึงความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยที่ทำให้เกิดความ

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 94 สุตตันตะและวนันตะเป็นต้นฉะนั้น ๆ การงานที่เป็นโดยชอบ ชื่อว่า สัมมากัมมันตะ ได้แก่เจตนาเครื่องงดเว้นจากกายทุจริตฯ การงดเว้นกาย ทุจริต

บทความนี้พูดถึงการทำงานที่ถูกต้องตามหลักธรรมของพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะการงดเว้นจากการกระทำที่ไม่ดี รวมถึงการงดเว้นจากการทำชีวิตสัตว์ การถือเอาสิ่งของที่ไม่ควรเอา และการประพฤติผิดในกาม นอกจากนี้ยังอธิบาย

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 95 นั้นก็คงเป็นไปโดยอาการนั้นนั่นเอง ฯ ธรรมชาติที่ชื่อว่ามุทิตา เพราะ อรรถว่า เป็นเครื่องแสดงความยินดีแห่งชน ฯ มุทิตานั้นมีการชื่นช สมบ

เอกสารนี้นำเสนอการวิเคราะห์ความหมายและคุณลักษณะของมุทิตาและปัญญา โดยมุทิตาถูกนิยามว่าเป็นการเฉลิมฉลองความสุขของผู้อื่น ในขณะที่ปัญญาช่วยให้รู้ความจริง และทั้งสองมีความสำคัญในแนวทางการพัฒนาจิตใจ เพื่อค

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 96 เพราะประกอบด้วยความเป็นใหญ่ยิ่ง ในความรู้ชัดตามสภาพ เหตุนั้น จึงชื่อว่าปัญญินทรีย์ฯ ถามว่า ถ้าอย่างนั้น สัญญา วิญญาณ และปัญญา ทำหน้า

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยเฉพาะการวิเคราะห์หน้าที่ของสัญญา วิญญาณ และปัญญาภายในจิต และความสัมพันธ์ระหว่างทั้ง 3 องค์ประกอบ ข้อคิดที่สำคัญคือ การทำหน้าที่ของปัญญาที่ครอบคลุมในทุกด้าน นอกจา

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 97 แม้ในทวันทวสมาหาระฯ เชื่อมความว่า ต่อจากนี้ไปข้าพเจ้าจะกล่าว สัมประโยคแห่งเจตสิกที่ไม่แยกกันกับจิตเหล่านั้น ในจิตตุปบาททั้งหลาย เฉพา

ในเนื้อหานี้ได้พูดถึงความสัมพันธ์ระหว่างเจตสิกกับจิต โดยเฉพาะเจตสิกที่ไม่สามารถแยกจากจิตได้ เช่น กามาวจรจิต ๔๔ ที่ถูกเว้นโดยทวิปัญจวิญญาณ และวิตกที่เกิดขึ้นในหญิงเหล่านั้น รวมถึงการอธิบายประเด็นต่างๆ

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 98 วิตกเป็นต้น ฯ คำว่า ๖๖ และ ๕๕ เป็นต้น บัณฑิตพึงประกอบคามสมควรด้วย อำนาจการนับจิตตุปบาทเป็น ๑๒๑ และนับเป็น ๘๕ ฯ ท่านอาจารย์ กล่าวคำว่

ในหน้าที่ 98 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา มีการกล่าวถึงวิตก และการนับจิตตุปบาททั้ง 121 และ 85 โดยมีการอธิบายถึงหลักการของสพฺพากุศลสาธารณา และบทบาทของอำนาจในจิต โดยสถานการณ์ที่คนทำกร

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 99 ในพวกจิตที่เป็นทิฏฐิวิปยุตเท่านั้น ฯ อนึ่ง อิสสา มัจฉริยะ และกุกกุจจะ ย่อมได้เฉพาะในพวกปฏิฆจิตเท่านั้น เพราะเป็นไปด้วยอำนาจการ กระทบ

ในเนื้อหานี้ได้พูดถึงพวกจิตที่มีทิฏฐิวิปยุตและอิสสาที่สามารถเกิดขึ้นได้เฉพาะในปฏิฆจิต พร้อมอธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างเจตสิกและจิตที่แตกต่างกัน โดยเฉพาะการกระทำในพวกอสังขาริกจิต และการเกิดเจตสิกในโลภ

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 100 ที่เป็นไปด้วยอำนาจกำจัดทุจริตนั้น ๆ ๆ แท้จริง วิรัติเหล่านี้ไม่เป็นไป แม้ในโลกุตตรจิต ด้วยอำนาจละทุจริตมีมุสาวาทเป็นต้นแผนก ๆ เหมือ

บทความนี้นำเสนอความสำคัญของการวิรัติในมาตรฐานของอภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา การพูดถึงการตัดทุจริตด้วยอำนาจของจิต โดยเฉพาะเมื่อเปรียบเทียบกับโลกุตตรจิตและโลกิยจิต การวิเคราะห์มีจุดมุ่

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 101 ในบางครั้งก็ไม่เกิดรวมกัน เพราะมุ่งถึงความเกิดแห่งอารมณ์ของตน กล่าวคือวัตถุที่วิรัติจะพึงก้าวล่วง เพราะฉ เพราะฉะนั้น ท่านอาจารย์จึง

ในบทนี้กล่าวถึงหลักการของอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเน้นการศึกษาเกี่ยวกับจิตและอารมณ์ที่เกี่ยวข้องกับการเกิดขึ้นของอารมณ์ของตน. กล่าวถึงการวิจารณ์การเกิดและการไม่เกิดของอารมณ์ที่ม

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 102 ที่มีเวทนาต่างกัน ดุจแก่จิตที่มีชาติต่างกัน ฯ สองบทว่า ตโย โสฬสจิตฺเตสุ ความว่า ธรรม ๓ ประการมี สัมมาวาจาเป็นต้น ย่อมบังเกิดขึ้นในจ

เนื้อหาส่วนนี้ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี เดินหน้าด้วยการอธิบายถึงความแตกต่างในเวทนาของจิตต่าง ๆ ที่ปรากฏและเกิดจากอำนาจของจิตที่แยกออกและเข้ากัน โดยชี้ให้เห็นถึงธรรม ๓ ประการที่มีสัมมาวาจาเป็นองค์ประกอบที

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 103 และถีนมิทธะ บางคราวเกิดขึ้นต่างกัน บางคราวเกิดรวมกัน (เกิดขึ้น พร้อมกัน)ฯ บทว่า เสสา ได้แก่ เจตสิก ๔๑ นอกจากอนิยตเจตสิก ๑๑ ตามที่กล

เนื้อหานี้ให้ความเข้าใจในธรรมที่เกี่ยวกับเจตสิกและการแสดงออกของจิต โดยเน้นถึงเจตสิกที่แน่นอนและไม่แน่นอน รวมถึงการพิจารณาในลักษณะต่างๆ ของเจตสิกที่มีอยู่ในจิต. นอกจากนี้ยังมีการอภิปรายถึงความสัมพันธ์แ

สหรคต ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 104 มาซึ่งคำว่า อัญญสมานเจตสิก และโสภณเจตสิก เว้นอัปปมัญญา ย่อม ถึงการสงเคราะห์เข้าฯ บทว่า อุเปกขาสหคตา ได้แก่ ธรรมที่สหร ด้วยอุเ

บทความนี้พูดถึงคำว่า อัญญสมานเจตสิก และโสภณเจตสิก ในอภิธัมมัตถสังคหและอภิธัมมัตถวิภาวีนี โดยวิเคราะห์ธรรมที่เกี่ยวข้องกับอุเบกขาและความสงเคราะห์ต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นในจิต ซึ่งเกี่ยวพันกับฌานหมวด ๕ และการ

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 105 และวิรัติแม้เหล่านั้น ไม่มีการเกิดร่วมกันในจิตตุปบาทดวงเดียว เพราะ อัปปมัญญามีสัตว์เป็นอารมณ์ และเพราะวิรัติมีวัตถุที่จะพึงก้าวล่วง

เนื้อหาเกี่ยวกับวิรัติในบริบทของจิตตุปบาทและอารมณ์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา การวิเคราะห์ถึงผลของวิรัติและความสัมพันธ์กับกุศลและอัปปมัญญา โดยเฉพาะเกี่ยวกับโลกิยวิรัติและโลกุตตรวิรั

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 106 ก็ฉันนั้น เหมือนกันกับนางทาสี ไม่ถืออารมณ์ที่กามาวจรกรรมนั้นถือ ถือเอาเฉพาะอารมณ์ของกามตัณหาเท่านั้น เพราะเนื่องด้วยกามตัณหา และ ฯ

บทนี้กล่าวถึงเวทนาและอารมณ์ที่เกี่ยวข้องกับกามตัณหา การอธิบายถึงการต่างกันในประเภทของจิต ทั้งกุศล วิบาก และกิริยา โดยนำมาซึ่งการเรียนรู้และการเข้าใจในธรรมนั้น ๆ ผ่านการวิเคราะห์ธรรมในระดับต่าง ๆ งานนี

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 107 - เพราะมีอารมณ์แตกต่างกันทีเดียว ฯ อธิโมกข์ไม่มีการเกิดในวิจิกิจฉาจิต ซึ่งมีสภาพเป็นไป ๒ อย่าง เพราะเป็นไปโดยอาการคือ ตัดสินอารมณ์

เนื้อหานี้สำรวจแนวคิดเกี่ยวกับอารมณ์ที่แตกต่างกันในหลักอภิธัมมาซึ่งไม่มีการเกิดในวิจิกิจฉาจิต รวมถึงการจำแนกและอภิปรายถึงความสัมพันธ์ของธรรมต่างๆ ที่ตั้งอยู่ในจิตหลายดวง โดยอธิบายถึงอาการและการประกอบ

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 108 (ประมวล) ๔ อย่าง คือ ธรรม ๑๒ มีในหมื่นจิต ธรรม ๑๑ มีใน โวฏฐัพพนจิต และสุขสันตีรณจิต ธรรม ๑๐ มีในจิต ๕ ด้วยสามารถ มโนธาตุ ๓ และเหตุก

เนื้อหานี้เกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา เน้นการประมวลธรรมและการรวมกลุ่มประเภทต่างๆ ของจิตตามอภิธรรม ที่กล่าวถึงการแสดงความแตกต่างของจิตในบริบทต่างๆ โดยแบ่งอย่างชัดเจนตามคุณลักษ

* ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 109 อธิธัมมัตถสังคหบาลีแปล ปริเฉทที่ ๓ ชื่อปกิณณกสังคหะ [สังคหาคาถา] ธรรมคือจิตและเจตสิก ๕๓ อย่าง ประกอบกัน สมควรแก่การประกอบ โดยสภาพ

บทนี้นำเสนอการวิเคราะห์อภิธัมมัตถสังคหะซึ่งเน้นการศึกษาธรรมที่ประกอบด้วยจิตและเจตสิก 53 อย่าง โดยการจัดแยกธรรมเหล่านั้นตามเวทนา เหตุ กิจ และอารมณ์ รับรู้ถึงเวทนาทั้ง 5 ได้แก่ สุข ทุกข์ โสมนัส โทมนัส แ